Stewia Stevia rebaudiana

Stewia, znana również jako stewia słodka (Stevia rebaudiana), to niewielka roślina zielna pochodząca z subtropikalnych regionów Ameryki Południowej, głównie z Paragwaju i Brazylii. Jest ceniona przede wszystkim za niezwykle słodkie liście, które stanowią naturalny zamiennik cukru. Roślina osiąga zazwyczaj wysokość 30–60 cm, tworząc krzewiasty pokrój z drobnymi, zielonymi liśćmi i niepozornymi, białymi kwiatami. Stewia Stevia rebaudiana zdobyła popularność na całym świecie ze względu na swoje właściwości słodzące przy niemal zerowej kaloryczności. W Polsce jest uprawiana głównie jako roślina jednoroczna lub doniczkowa ze względu na jej wrażliwość na niskie temperatury.

Stewia Stevia rebaudiana – gdzie występuje?

Naturalnym środowiskiem występowania stewii (Stevia rebaudiana) są obszary subtropikalne Ameryki Południowej, ze szczególnym uwzględnieniem Paragwaju i południowej Brazylii. Roślina ta porasta tam dzikie, trawiaste tereny, często w pobliżu zbiorników wodnych, gdzie gleba jest stale wilgotna, ale przepuszczalna. Preferuje stanowiska słoneczne lub półcieniste i ciepły klimat bez przymrozków. W swoim rodzimym środowisku stewia Stevia rebaudiana rośnie jako niewielka bylina, zdolna przetrwać łagodne zimy. Poza Ameryką Południową jest uprawiana komercyjnie i amatorsko w wielu krajach o odpowiednim klimacie lub w warunkach szklarniowych czy domowych.

Stewia Stevia rebaudiana – wymagania i uprawa

Uprawa stewii (Stevia rebaudiana) w Polsce wymaga szczególnej uwagi, ponieważ roślina ta jest bardzo wrażliwa na mróz i najlepiej rośnie w ciepłym klimacie. Preferuje stanowiska słoneczne, osłonięte od wiatru. Gleba dla stewii powinna być żyzna, próchnicza, lekko kwaśna do obojętnej (pH 6,0-7,0) i przede wszystkim dobrze przepuszczalna, aby uniknąć zastoju wody. Regularne podlewanie jest kluczowe, zwłaszcza w okresach suszy i upałów, ale należy unikać przelania, które prowadzi do gnicia korzeni. Stewia dobrze reaguje na nawożenie organiczne w okresie wzrostu. Sadzonki często wysadza się do gruntu po ustąpieniu ryzyka przymrozków, zazwyczaj w drugiej połowie maja. Można ją również uprawiać w doniczkach, co ułatwia przeniesienie rośliny do wnętrza przed nadejściem chłodów. Najważniejszym aspektem w uprawie stewii Stevia rebaudiana jest zapewnienie jej ciepła i ochrona przed przymrozkami. Unikaj sadzenia w ciężkiej, gliniastej glebie oraz w miejscach zacienionych, co może negatywnie wpłynąć na wzrost i zawartość substancji słodzących.

Stewia Stevia rebaudiana – pielęgnacja

Pielęgnacja stewii (Stevia rebaudiana) obejmuje regularne podlewanie, nawożenie i przycinanie. W okresie intensywnego wzrostu, od wiosny do lata, roślinę warto zasilać co 2-3 tygodnie rozcieńczonym nawozem dla roślin zielonych lub organicznym. Przycinanie jest ważne, aby pobudzić krzewienie i uzyskać więcej liści; usuwanie wierzchołków pędów sprzyja zagęszczaniu rośliny. Kwiaty stewii są mało dekoracyjne, a ich pojawienie się może zmniejszać słodycz liści, dlatego zaleca się usuwanie pąków kwiatowych. Stewia nie jest zazwyczaj atakowana przez wiele szkodników, ale w warunkach domowych mogą pojawić się mszyce lub przędziorki, które zwalczamy odpowiednimi środkami. Aby stewia Stevia rebaudiana dobrze rosła i dawała słodkie liście, zapewnij jej stały dostęp do światła słonecznego i unikaj przesuszenia podłoża. Regularne uszczykiwanie pędów wierzchołkowych sprzyja lepszemu rozkrzewieniu.

Stewia Stevia rebaudiana – zastosowanie

Głównym zastosowaniem stewii (Stevia rebaudiana) jest wykorzystanie jej liści jako naturalnego słodzika. Świeże lub suszone liście są znacznie słodsze od cukru i mogą być używane do słodzenia napojów, deserów czy przetworów. Ze względu na niemal zerową kaloryczność i niski indeks glikemiczny, stewia jest popularna wśród osób dbających o linię, diabetyków oraz tych, którzy chcą ograniczyć spożycie cukru. Roślina może być uprawiana w ogrodach ziołowych, na rabatach lub w doniczkach na balkonie czy parapecie, stanowiąc ciekawy, choć niepozorny element zieleni. Stewia Stevia rebaudiana jest ceniona przede wszystkim za swoje unikalne właściwości słodzące, będące zdrową alternatywą dla tradycyjnego cukru. Uprawa doniczkowa pozwala cieszyć się jej słodkimi liśćmi przez część roku, nawet w chłodniejszym klimacie.

Stewia Stevia rebaudiana – podstawowe informacje

FAQ

Czy Stewia Stevia rebaudiana jest jadalna i jak jej używać?

Tak, Stewia Stevia rebaudiana jest jadalna, a jej liście są główną częścią wykorzystywaną jako naturalny słodzik. Można używać świeżych liści, dodając je bezpośrednio do napojów, herbaty, kawy czy deserów. Suszone liście stewii są jeszcze bardziej słodkie; można je zmielić na proszek i używać podobnie jak cukru pudru, pamiętając o znacznie większej mocy słodzącej. Pamiętaj, że słodycz stewii nie pochodzi od cukrów, lecz od glikozydów stewiolowych.

Jak przezimować Stewię Stevia rebaudiana w Polsce?

Stewia Stevia rebaudiana jest rośliną wrażliwą na mróz i w polskim klimacie nie przetrwa zimy w gruncie. Aby ją przezimować, najlepiej uprawiać ją w doniczce. Przed pierwszymi przymrozkami roślinę należy przenieść do jasnego pomieszczenia, gdzie temperatura utrzymuje się powyżej 5-10°C. W okresie zimowym ogranicza się podlewanie, utrzymując glebę lekko wilgotną. Wiosną, po ustąpieniu ryzyka przymrozków, roślinę można ponownie wystawić na zewnątrz.

Jak rozmnażać Stewię Stevia rebaudiana?

Stewię Stevia rebaudiana najczęściej rozmnaża się przez sadzonki pędowe lub z nasion. Sadzonki pobiera się wczesnym latem z wierzchołków pędów, o długości około 10-15 cm. Usuwa się dolne liście i sadzi w wilgotnym podłożu do ukorzeniania (np. mieszanka torfu i piasku) lub w wodzie. Ukorzenianie trwa zazwyczaj kilka tygodni. Rozmnażanie z nasion jest trudniejsze, ponieważ nasiona stewii mają często niską zdolność kiełkowania i wymagają specyficznych warunków (ciepło, światło).